Dit is het verschil tussen mbo, hbo en wo opleidingen

Een belangrijk onderwerp in de zoektocht naar een geschikte opleiding, is het opleidingsniveau. Het lijkt misschien vanzelfsprekend dat je met een havo diploma naar het hbo gaat of met een vwo diploma naar de universiteit, maar dat is het niet. Een vwo leerling zit niet per definitie goed op z’n plek op een universitaire opleiding. Welk opleidingsniveau bij je past, hangt af van hoe je graag te werk gaat en hoe je leert. Daarbij kijk je tevens naar je echte interesses en het type werk dat je graag zou willen doen. Het verschil tussen mbo, hbo en wo opleidingen leg ik hieronder uit zodat je weet wat je kunt verwachten en kunt nagaan wat het beste bij je past.

Everybody has a creative potential and from the moment you can express this creative potential, you can start changing the world.¨ Paulo Coelho

Zo werkt het bij een mbo opleiding

In het middelbaar beroepsonderwijs (mbo) ligt de nadruk op de praktijk. Het DOEN staat centraal en daarbij krijgen de studenten veel begeleiding. Als vooropleiding moet je minimaal in het bezit zijn van een vmbo diploma.

Als je kiest voor een mbo opleiding dan word je opgeleid voor een specifiek beroep. Het is dus extra belangrijk dat je goed weet waarvoor je kiest en of dat beroep echt bij jou past. In het mbo leer je hoe iets werkt en de opleiding richt zich puur op datgene wat je voor het beroep moet weten. Er is veel theoretische lesstof vanuit boeken en er wordt veel herhaald. Daarnaast wordt er voldoende praktijkervaring opgedaan. Vanwege de jonge leeftijd van de studenten die op een mbo opleiding starten, is er meer controle en begeleiding en is aanwezigheid verplicht. 

Verschil in niveaus en leerwegen

Het mbo telt opleidingen in vier verschillende niveaus. De toelatingseisen en de duur van de opleidingen verschillen. De entreeopleiding (niveau 1) duurt slechts één jaar. De basisberoepsopleiding (niveau 2) duurt één tot twee jaar. De vakopleiding (niveau 3) duurt twee tot drie jaar en de middenkaderopleiding (niveau 4) duurt 3 jaar. 

Binnen die niveaus kun je kiezen hoe je school met de praktijk wenst te combineren. Kies je voor de beroepsopleidende leerweg (BOL) dan wordt je volledig opgeleid op school en loop je in een bepaalde periode stage bij een erkend leerbedrijf. Bij de beroepsbegeleidende leerweg (BBL) krijg je 1 dag in de week theorie op school. De rest van de week werk je bij een bedrijf tegen een CAO conform salaris. 

Zo werkt het bij een hbo opleiding 

In het hoger beroepsonderwijs (hbo) ligt de nadruk op het oplossen van praktijkvraagstukken. Het hbo slaat een brug tussen de theorie (de wetenschap) en de praktijk, het gaat daarbij om het HOE. Om toegelaten te worden heb je minimaal havo of mbo-4 nodig.

Bij een hbo opleiding gaat het om inzichten verkrijgen, verbanden leggen en probleemoplossend denken en handelen. In korte tijd leer je de theoretische kennis eigen maken om vervolgens toe te passen in de praktijk middels opdrachten en stages. Omdat je wordt opgeleid voor een bepaalde beroepsgroep krijg je diverse vakken en is de lesstof breed en vrij algemeen. Er wordt een beroep gedaan op je eigen verantwoordelijkheid. Er is weinig controle op aanwezigheid en of je bij bent met de lesstof. Er is persoonlijke begeleiding, maar verwacht wordt dat je daar zelf het initiatief voor neemt. Ook tijdens de stages wordt uitgegaan van je eigen verantwoordelijkheid en zelfredzaamheid.

Een hbo opleiding duurt vier jaar en na het succesvol afronden van je studie ontvang je een bachelor (BA) diploma. Sommige hbo opleidingen kun je eventueel in deeltijd doen, dan ga je 1 dag in de week naar school en daarnaast heb je een bijpassende en betaalde baan.

Associate Degree (AD)

Als je een vierjarige hbo opleiding niet direct ziet zitten of je wilt je kansen op de arbeidsmarkt na je mbo-4 diploma vergroten dan kun je kiezen voor een associate degree opleiding. Deze opleiding duurt twee jaar en is meer praktijkgericht dan een hbo bacheloropleiding. De associate degree zit qua niveau tussen mbo-4 en een hbo bachelor in. Om toegelaten te worden heb je minimaal een mbo-4 diploma nodig. Besluit je daarna alsnog een hbo bachelor te gaan doen dan kun je in aanmerking komen voor bepaalde vrijstellingen. Welke dat zijn bepaald het desbetreffende opleidingsinstituut.

Hbo associate degree opleidingen zijn op dit moment nog niet zo bekend. Bekijk hier de mogelijkheden.

Zo werkt het bij een wo opleiding 

In het wetenschappelijk onderwijs (wo) ligt de nadruk op het WAAROM en is daarmee theoretisch en onderzoeksgericht. Voor toelating is minimaal een vwo diploma nodig of een hbo-propedeuse. 

Tijdens een wo opleiding leer je zelfstandig onderzoek te doen. Als wo student moet je goed kunnen analyseren en leer je kritisch naar resultaten te kijken. Het onderwijstempo ligt hoger dan bij het hbo. Er zijn minder vakken en daardoor is er meer verdieping per vak. Het is op het wo nóg zelfstandiger werken dan op het hbo. Er is dus minder of geen controle op het huiswerk en de voortgang. Je werkt veel samen in kleine werkgroepen, dat kan uiteraard  per studie verschillen. Het beroepsbeeld is over het algemeen minder duidelijk dan bij het hbo. Je bent vakgericht bezig en het gaat daarbij om het ontwikkelen van nieuwe kennis.

Stage lopen op het wo is niet verplicht, maar wel heel verstandig om te doen. Er kunnen overigens studiepunten voor worden gegeven. Eens stage is een goede manier om praktijkervaring op te doen en dat komt je kansen op de arbeidsmarkt altijd ten goede. Bovendien is het ook ontzettend leuk en leerzaam om stage te lopen.

Masteropleiding

Een wo opleiding begint met drie jaar en ter afsluiting van deze 1e fase ontvang je een bachelor diploma. Een logisch vervolg is een masteropleiding van één of twee jaar. Je kunt ervoor kiezen om een master op een andere universiteit of op een hogeschool te volgen. Je kunt eventueel ook kiezen voor een master in het buitenland. 

Met een afgeronde hbo-bachelor kun je niet automatisch door naar een masteropleiding. Dit sluit namelijk niet altijd goed aan. Het opleidingsinstituut bepaald de toelatingseisen dus ga altijd na of het nodig is om eerst een schakelprogramma (pre-master) te volgen.

Bedenk goed welk opleidingsniveau het beste bij jou past door onder andere na te gaan wat jouw werkhouding is en hoe je het beste leert. Kijk ook naar wat je echte interesses zijn en wat voor soort werk je zou willen doen. Neem contact met mij op als je hier hulp bij kunt gebruiken.

Ben jij opgegroeid in het buitenland en ga je terug naar je Nederlandse roots voor de studie? Dan zijn deze links hieronder sowieso interessant voor jou. Kijk ook even rond tussen mijn andere blogs (categorie expat).

Studeren in Nederland met een buitenlands diploma

Studiekeuze maken: voor Nederlanders in het buitenland

Een checklist met de praktische regeldingen als je in Nederland gaat studeren