Studeren of toch eerst een tussenjaar

Wat doe jij na de middelbare school: studeren of toch eerst een tussenjaar? Met een diploma op zak is het niet vanzelfsprekend meer om aansluitend te gaan studeren. Er is veel twijfel over welke opleiding het beste past. Een opleiding kiezen is voor veel jongeren moeilijk. Juist omdat er zoveel keuze is en omdat we al op veel te jonge leeftijd een richting moeten kiezen. Er wordt daarom steeds vaker voor een tussenjaar gekozen. Een jaar om levenservaring op te doen en jezelf beter te leren kennen. Alleen vraag ik me af of je daarna wél weet wat je wilt.

Wanneer een tussenjaar en hoe verstandig is dat?

De meeste scholieren gaan na de middelbare school direct door naar de volgende opleiding. Je kunt er natuurlijk voor kiezen om op de middelbare school eerst een hoger niveau te halen. Van havo naar het vwo bijvoorbeeld. Die keuze kun je maken omdat je nog niet weet wat je wilt studeren, jezelf daar nog te jong voor vindt of omdat je graag naar de universiteit wilt. Anderen kiezen juist liever voor een tussenjaar om te ´overdenken´ wat ze met hun toekomst willen.

Of je nou op je 17e, 18e of op je 19e een studiekeuze maakt, het blijft jong! Ik vraag me dan ook af of een tussenjaar écht verschil maakt. Het hangt er helemaal van af waarom je voor een tussenjaar kiest. Het is belangrijk dat het geen vlucht is en dat je het jaar goed benut.

Een tussenjaar nemen om te werken

De één gaat als au pair naar Frankrijk, de ander vertrekt met een volle rugtas om te reizen en/ of vrijwilligerswerk te doen. Je hebt ook jongeren die liever een jaartje gaan werken. Dat laatste is het meest tricky, want de kans dat je dan nog een opleiding gaat volgen, is kleiner. Je bent er namelijk aan gewend om geld te verdienen. Op die leeftijd is dat heerlijk, maar later kun je daar last van krijgen. Je stapt namelijk op middelbaar schoolniveau de arbeidsmarkt in. Het kan dan langer duren om op een bepaald salarisniveau te komen. Als je afgestudeerde vrienden eenmaal met hun loopbaan beginnen dan streven ze je, financieel gezien, flink voorbij. Als je eenmaal in het werkritme zit en  gewend bent om geld te verdienen dan kun je uiteraard kiezen voor een deeltijd opleiding. Weet alleen dat niet alle opleidingen in deeltijd mogelijk zijn.

Het meerendeel komt meestal tot de conclusie dat een extra diploma toch wel verstandig is, zodat je later meer kansen krijgt om te doen wat je écht leuk vindt. Zo heb ik onlangs ook een scholier mogen begeleiden die na een verkeerde studiekeuze is gaan werken. Na een paar maanden zwaar fysiek werk, kwam hij daarop terug. Hij wil verder studeren en weet nu al dat hij na zijn mbo opleiding doorgaat met een hbo opleiding!

Een tussenjaar in het buitenland 

Een jaartje tussendoor naar het buitenland is een hele mooie ervaring. Ik ben de laatste die zegt dat je dat niet moet doen. Ik heb de mooiste herinneringen aan mijn tijden in het buitenland. Je ontmoet veel mensen, leert veel over jezelf, je wordt zelfstandiger en het is de beste manier om een taal te leren. Mits je je dan wel begeeft tussen de locale bevolking en andere buitenlanders. 

Je kunt kiezen voor vrijwilligerswerk georganiseerd via een instantie vanuit Nederland. Voor jongeren die niets aan het toeval willen overlaten en graag van tevoren alles plannen, voelt dat een stuk veiliger. Ook voor de ouders is dat wel zo fijn. Je kunt het een stapje spannender maken door een instantie in het buitenland te benaderen. De echte avonturiers boeken een ticket en gaan, maar dat is, zeker op deze leeftijd, wel heel spannend.

Samen met Patricia Zoer, Ghana coach en eigenaresse van guesthouse Moon & Star, heb ik een mooi traject samengesteld: Tussenjaar met een plan! Je gaat een periode naar Ghana waar je wordt ingezet op een vrijwilligersproject en ik begeleid je ondertussen in je zoektocht naar een passende studie. Op de Ghana coach website  en op mijn eigen website lees je er meer over.

Een tussenjaar versus een opleiding kiezen

Als je direct verder gaat met studeren dan zit je nog goed in het schoolritme. Een jaar er tussenuit betekent dat je in een totaal ander ritme terecht komt. Ben je eenmaal gewend aan die vrijheid dan kost het wellicht meer moeite om na een jaar alsnog een nieuwe studie op te pakken. Maar met de juiste motivatie en een studie die echt bij je past, lukt dat.

Als je het tussenjaar goed besteed dan doe je iets nieuws, iets spannends en dat loont. Het is goed voor je zelfvertrouwen en voor je persoonlijke ontwikkeling. Je kunt tevens mooie vriendschappen overhouden aan zo´n periode. De nieuwe ervaringen in het buitenland en/ of het (vrijwilligers)werk inspireert en je ontwikkelt nieuwe vaardigheden. Misschien realiseer je je dan pas hoe gemakkelijk je eigenlijk contact maakt met onbekenden, zelfs in een vreemde taal. Of hoe leuk je het organiseren van activiteiten vindt.

Je krijgt in een tussenjaar wat extra ´bedenktijd´ voor het kiezen van een passende studie. Maar dat lukt alleen als je daar wel bewust mee aan de slag gaat. 

Wanneer en hoe dan wel een opleiding kiezen?

Reizen en/ of vrijwilligerswerk in het buitenland kost jou (of je ouders) juist geld. Gemiddeld kiezen jongeren ervoor om dat ongeveer 3 tot 6 maanden te doen. Dan houd je nog tijd over voor andere dingen. Maar de tijd vliegt voorbij en voor je het weet, is het weer 1 april (mbo) of 1 mei en moet je wel staan ingeschreven. Bij een fixusopleiding is dat uiterlijk 15 januari. Deel de activiteiten die je te doen hebt in dat tussenjaar dus goed in. Denk ook na wanneer en hoe je dan wel een opleiding kiest. Hieronder enkele tips.

Stel jezelf doelen tijdens het tussenjaar

Uiteindelijk komt er een moment dat je een vervolgopleiding wilt kiezen. Je doel is dan ook om er tijdens zo´n tussenjaar achter te komen welke richting je op wilt. Het is verstandig om een tussenjaar goed te plannen. Maak afspraken met jezelf en je ouders over hoe je die ´vrije tijd´ goed gaat besteden. 

Stel je wilt in dat tussenjaar een nieuwe taal leren (1), je wilt 3 maanden vrijwilligerswerk doen (2) en je wilt ontdekken welke studie bij jou past (3). De doelen 1 en 2 kun je in elk geval goed met elkaar combineren en je kunt daar een concrete periode voor uitkiezen. Maar wanneer en hoe begin je met het derde doel? Als je het nu niet weet, wat ga je dan anders doen om het over een jaar wel te weten? 

Bewaar het leukste voor het laatst

Begin altijd met datgene waar je het meest tegenop ziet en bewaar het ´leukste´ voor het laatst. Achteraf valt het dan vaak hartstikke mee. Dat geldt ook met het maken van een studiekeuze. Eigenlijk is het ontzettend leuk om op ontdekkingsreis te gaan, letterlijk én figuurlijk. Het is een proces waar je veel van leert. Start jouw tussenjaar met een zoektocht naar jezelf en ontdek wie je écht bent, wat je belangrijk vindt, waar je goed in bent en wat je wilt leren. Daarna heb je nog voldoende tijd over voor al die andere leuke doelen. Er is dan zelfs tijd over om even lekker niks te doen.

Met het traject ´Tussenjaar met een plan´ combineer je al gelijk het leukste met datgene waar je nu zo tegenop ziet: een opleiding kiezen.

Een opleiding kiezen, duurt geen jaar

Mijn ervaring is dat je geen heel jaar nodig hebt om erachter te komen welke opleiding bij je past. Sterker nog, laatst heeft een student die ik mocht begeleiden in drie weken zijn keuze gemaakt! De Student Profiel Analyse waar ik mee werk, geeft direct inzicht in persoonlijke kwaliteiten en talenten. Je leert wat je motiveert en welk soort taken en werkzaamheden daarbij passen. Dit persoonlijke gedragsprofiel wordt gekoppeld aan de opleidingen in Nederland op mbo, hbo of wo niveau. Op die manier krijg je heel snel inzicht in de studierichtingen die passen bij je persoonlijke profiel. Met deze waardevolle documenten, vol met nieuwe inzichten over jezelf, ligt er een mooie en concrete basis om verder mee aan de slag te gaan. Zo start je bewuster en zelfverzekerder jouw tussenjaar.

Vraag hier een voorbeeldrapport aan voor de Student Profiel Analyse en de Studiekeuze Richtlijnen.

Studeren of toch een tussenjaar? 

Kiezen voor een tussenjaar is een heel persoonlijke keuze en het moet bij je passen. Je kiest ervoor omdat jij dat wilt en omdat het goed voor jou is. Je gaat niet op reis, omdat je vriend of vriendin graag wilt dat je meegaat. Een tussenjaar kan bijdragen aan meer zelfinzicht. Dat is precies wat je nodig hebt om de juiste vervolgstappen te kiezen.

Hoe beter jij jezelf kent, weet wat jij wilt, interessant én belangrijk vindt, hoe gemakkelijker jij keuzes kunt maken. Leg die bevindingen steeds langs de ´meetlat´ bij iedere keuze die je maakt. Vraag jezelf steeds af: past dat bij wie ik ben, wat ik leuk en belangrijk vind?

Ga zelf alvast aan de slag met de tips in mijn e-book. Wil je gelijk al meer weten over ´Tussenjaar met een plan´ of over de Student Profiel Analyse neem dan contact met mij op via jacqueline@studiekeuzetop3.nl of maak een afspraak in mijn agenda. Je kunt mij ook volgen op Facebook, Instagram en LinkedIn.