De studiekeuze en loopbaan van mensen zoals jij en ik!
De eerste opleiding die je kiest na de middelbare school is geen keuze voor het leven. Toch brengt dit keuzemoment onder jongeren (en hun ouders) vaak onnodig veel stress met zich mee. Door het delen van een reeks interviews ‘Heb jij de juiste opleiding gekozen na de middelbare school?’ wil ik scholieren, studenten en hun ouders, geruststellen én inspireren.
We kiezen in onze jongere jaren voor een bepaalde studierichting en zoveel jaren later doen velen van ons totaal iets anders. Soms is er nog wel een rode draad te ontdekken, maar vaak genoeg gooien mensen het roer compleet om. Met deze interviews neem ik je mee in de verschillende verhalen over studiekeuze en loopbaan van mensen zoals jij en ik.
De studieloopbaan van Petra van Ligten, immigratie specialist en eigenaar van Expat & Immigration Support
¨Het warme contact met de bedrijven en expats met wie ik samenwerk, motiveren mij het meeste én natuurlijk mijn netwerk. Het geeft mij een goed gevoel als ik iemand kan helpen met een immigratievraagstuk en ervoor kan zorgen dat een werknemer zo snel mogelijk in Nederland kan starten met zijn werk.¨
Welke studiekeuze heb jij na de middelbare school gemaakt?
Eerst een soort tussenjaar
¨Mijn middelbare school in Sneek bood destijds een extra jaar aan voor afgestudeerde HAVO scholieren die, om wat voor reden dan ook, nog een jaar extra kennis wilden verwerven voor bepaalde vakken op VWO niveau. Voor mij was dit een ideaal tussenjaar, omdat ik graag goed wilde onderzoeken wat voor studie ik wilde gaan volgen en wat voor werk bij mij zou passen.¨
Beroepskeuze en psychologische test
¨In die periode heb ik ook een beroepskeuzetest en een psychologische test gedaan en daar kwam uit dat de HEAO richting EL (Economisch Linguïstisch) het beste paste bij mijn vaardigheden en interesses. Ik koos echter voor een hele andere richting: het werd Psychologie aan de Universiteit van Amsterdam (UvA). Omdat ik geen VWO diploma had, volgde ik eerst een verplichte vooropleiding via een HBO-propaedeuse. De studie Pyschologie bestond toen nog niet op HBO niveau.¨
Hoe verliep dat studiekeuze proces?
Intensieve cursus wiskunde
¨Eerlijk gezegd kan ik me niet meer goed herinneren waarom het persé Psychologie moest worden. Therapeut worden leek me wel wat, maar ik had er niet een heel concreet beeld bij eerlijk gezegd. Voordat mijn studie Psychologie begon in september, moest ik nog wel een intensieve cursus wiskunde en toegepaste statistieken volgen. Aan het einde van die periode werd je getoetst door middel van een examen. Ik moest namelijk kunnen aantonen dat mijn reken- en wiskundeniveau op VWO niveau lag. Daarna slaagde ik.¨
Het roer om
¨Tijdens het eerste jaar Psychologie kreeg ik alle vakken waar de psychologie zich mee bezighoudt. Ik vond het heel interessant maar ook zwaar. De statistiek en onderzoeksopdrachten vond ik het minst leuk. Toen het ernaar uitzag dat ik mijn Propaedeuse niet zou gaan halen, besloot ik tijdens het laatste semester om ermee te stoppen. Na overleg met een decaan kwam ik al snel terecht bij de studie die helemaal bij mij zou blijken te passen: de Hogere Europese Beroepen Opleiding (HEBO) in Den Haag, ook wel Europese Studies genoemd.¨
Hoe kijk je terug op de opleiding na je middelbare school?
¨De HEBO vond ik een fantastische opleiding waar ik verschillende vakken volgde en projecten kon doen. Bijna alles vond ik interessant en het studeren ging mij goed af. Het was internationaal georiënteerd waarbij diverse vreemde talen werden aangeboden. Ik volgde Engels, Frans en Spaans en koos in het 2e jaar voor de richting beleid en bestuur. Het is vergelijkbaar met de HEAO, maar meer Europees en internationaal gericht en mijn ‘major’ had te maken met recht en beleid waar echt mijn interesse lag. In het 3e jaar ging ik op uitwisseling naar Finland en studeerde ik aan de rechtenfaculteit in Turku. In mijn laatste studiejaar heb ik een tijdje in Zweden gewoond waar ik stage liep. Het paste heel goed in mijn behoefte om te reizen en een ander land en cultuur te leren kennen.¨
Buitenlandse studenten
¨Mijn studie kon ik zonder problemen aan en ik had ook nog tijd om te werken en leuke dingen te doen. Wat wil je nog meer? Daarnaast begeleidde ik in het 3e en 4e jaar buitenlandse studenten die op de HEBO kwamen voor hun uitwisseling om hen wegwijs te maken op school en in Den Haag. Ik kijk met veel plezier terug op mijn studietijd. Als ik deze opleiding meteen had gevonden na de HAVO was dit een perfecte en iets snellere route geweest.¨
Welke stappen heb je daarna in je loopbaan gemaakt?
Immigratie- en Naturalisatiedienst
¨Nadat ik was geslaagd voor de HEBO ben ik meteen gaan solliciteren. Ik wilde iets met recht en beleid doen. Mijn moeder zag in de krant een vacature voor juridisch hoor- en beslismedewerker bij de Immigratie- en Naturalisatiedienst. De omschrijving en de werkzaamheden leken mij erg interessant en ik schreef meteen een sollicitatiebrief. Ik werd uitgenodigd en na een paar sollicatierondes tekende ik mijn eerste arbeidscontract. In het kort gezegd behandelt een beslisambtenaar aanvragen voor verblijfsvergunningen in eerste aanleg en bezwaar aan de hand van het Nederlandse vreemdelingenbeleid, ambtsberichten en jurisprudentie en maak je een afweging van belangen. Je wisselt informatie uit met collega’s en ketenpartners (zoals de vreemdelingendienst, Marechaussee, Nederlandse ambassades) en je verstrekt informatie aan vreemdelingen en hun vertegenwoordigers. Het was een hele goede leerschool voor mij en ik kijk er tevreden op terug.
Overstap naar het bedrijfsleven
¨Na ruim 4 jaar IND maakte ik de overstap naar het bedrijfsleven en solliciteerde ik bij een groot Relocatie- en Immigratiebedrijf in Haarlem. Ik was verantwoordelijk voor alle immigratiezaken in opdracht van verschillende bedrijven, veelal internationaal. De zakelijke immigratie en de uitdagingen die dat met zich meebrengt voor bedrijven die zaken doen in Nederland sprak mij altijd erg aan. Ik wilde ook meer in direct contact komen met de bedrijven en de werknemers en vanaf de andere kant immigratiezaken regelen. Hierbij kwam ook vooral het internationale aspect om de hoek kijken waar mijn interesse naar uit ging. Zo heb ik de beleidsontwikkelingen ten aanzien van de speciale kennismigrantenregeling vanaf het begin meegekregen. Een kennismigrant heeft technische, specialistische of wetenschappelijke kennis. Hoogopgeleide werknemers zijn nog steeds erg gewenst in Nederland en belangrijk voor de groei van onze economie.¨
Welke rode draad zie je terug in jouw loopbaan?
¨De rode draad die ik zie is dat het werken met beleid en recht binnen een internationale werkomgeving mij altijd heeft aangetrokken. Ik was vroeger een generalist en ben mij langzamerhand gaan specialiseren in de zakelijke immigratie. Enerzijds beperk je jezelf tot één of enkele gebieden, maar anderzijds is dit ook een kracht en schept dit duidelijkheid voor jezelf en klanten. Je kunt het vergelijken met een specialist in het ziekenhuis. Een KNO arts is gespecialiseerd in Keel- Neus en Oren maar begrijpt wel wat voor invloed andere problemen van het lichaam zouden kunnen hebben op zijn advies.¨
¨De rode draad in mijn loopbaan is óók dat ik graag bezig ben met kennis opdoen en deze wil gebruiken en delen met anderen om de theorie met de praktijk te verbinden. Dat ik al vrij snel de switch heb gemaakt van de overheid naar het bedrijfsleven bevestigt dat voor mij. In het bedrijfsleven heb je meer invloed en kun je vaak sneller schakelen om je doel te bereiken.¨
Wat voor werk doe je nu en hoe vind je dat?
¨Ik ben nu zelfstandig ondernemer. Vorig jaar ben ik met mijn eigen bedrijf gestart: Expat & Immigration Support. Primair help ik bedrijven en internationale werknemers met het aanvragen van de juiste verblijfs- en werkvergunningen. Als ondernemer merk je dat er veel op je af komt. Ik vind het erg leuk om te doen maar je moet wel veel geduld hebben. Zo ben ik bezig met de achterkant van mijn bedrijf maar ook met netwerken zowel offline als online, plannen maken en bijsturen. Mijn valkuil is dat ik vaak denk dat ik alles wel even zelf kan doen. Ik leer daar gelukkig steeds beter mee om te gaan. Ik stel nu minder doelen en steek veel meer tijd in wat effectief is voor mij en mijn doelgroep. Datgene doen waar je kracht ligt en de dingen uitbesteden die energieverlies geven of teveel tijd kosten zoals de boekhouding of een website bouwen.¨
¨Als startende ondernemer heb ik een moment gehad “ik zie het niet meer zitten” maar ik help mijzelf door kleine stapjes te nemen en vertrouwen te houden. Als je bedenkt dat het ongeveer 3 jaar kost om een bedrijf op de kaart te zetten dan mag ik mezelf nog wel even de tijd gunnen.¨
Wat zijn voor jou moeilijke of lastige dingen in je werk?
¨Snel beslissingen nemen! In mijn werk ben ik bezig met recht en beleid en schat ik in wat de risico’s en kansen zijn voor de klant. Dat is voor mij niet heel moeilijk omdat dit mijn sterke kant is, maar het kost soms wel wat tijd. Er zijn veel regelingen binnen de vreemdelingenwet, waarbij uitzonderingen en sommige andere situaties binnen een grijs gebied vallen. Omdat mijn klanten vaak snel antwoord willen op hun vraag, moet je snel kunnen schakelen. Soms gaat het om een onderliggend vraagstuk. Je bent in veel gevallen een verlengstuk van de HR afdeling.¨
¨Om tot een juist advies te komen hecht ik veel waarde aan kwaliteit en dat betaalt zich terug wanneer je in één keer de juiste vergunning aanvraagt.¨
Wat motiveert jou in dit werk het meeste?
¨Het warme contact met de bedrijven en expats met wie ik samenwerk, motiveren mij het meeste én natuurlijk mijn netwerk. Het geeft mij een goed gevoel als ik iemand kan helpen met een immigratievraagstuk en ervoor kan zorgen dat een werknemer zo snel mogelijk in Nederland kan starten met zijn werk. Ik vind het belangrijk de klant en de expat die aandacht te geven waar zij om vragen.¨
Welke talenten, kwaliteiten en vaardigheden heb je nodig voor jouw werk?
¨Kennis van het Nederlandse vreemdelingenbeleid, de Wet arbeid vreemdelingen (Wav) in verband met tewerkstellingsvergunningen, Europese regelgeving, interesse voor andere culturen, kennis van de (moderne) vreemde talen, oog voor detail, zelfstandig en flexibel, theorie met de praktijk weten te verbinden, resultaatgericht.¨
Welke tips/ adviezen wil je meegeven aan toekomstige studenten?
¨Inzicht krijgen in jezelf. Stel jezelf de vragen: Wat vind ik belangrijk in het leven? Wat zijn mijn talenten? En waar krijg ik energie van? De route die je volgt maakt op zich niet zoveel uit. Als je twijfelt over meerdere studies praat vooral ook met de docenten en studenten van de opleiding tijdens een open dag bijvoorbeeld. Er zijn vaak ook heel bekwame opleidingsadviseurs of decanen die je op weg kunnen helpen of antwoorden kunnen geven op je vragen. Daar heb ik zelf veel aan gehad. Of je schakelt natuurlijk een professionele studiekeuzecoach in. En mocht je toch niet helemaal de juiste studiekeuze hebben gemaakt, wees dan niet bang om te veranderen. Je neemt de opgedane kennis en ervaring wel mee in je volgende stap.¨
Wil je meer inspiratie en praktische tips ontvangen over studiekeuze, studieloopbaan of over het onderwijs? Meld je dan hier aan en ontvang tevens mijn gratis e-book ‘7 tips om je kind te helpen bij het maken van een passende studiekeuze’.
